Menu principale:

nerio235.it


Vai ai contenuti

Pagina 89

historiae 81-100

Nunc easdem omnium partes,addito,si quid militaris disciplinae in castris Romanorum viguerit;esse secum veteranus cohortes,quibus nuper Othonis legiones procubuerint.Servirent Syria Asiaque et suetus regibus Oriens:multos adhuc in Gallia vivere ante tributa genitos.Nuper certe caeso Quinctilio Varo pulsam e Germania servitutem,nec Vitellium principem,sed Caesarem Augustum bello provocatum.Libertatem natura etiam mutis animalibus datam,virtutem proprium hominum bonum;deos fortioribus adesse;proinde adriperent vacui occupatos,integri fessos.Dum alii Vespasianum,alii Vitellium foveant,patere locum adversus utrumque.Sic in Gallias Germaniasque intentus,si destinata provenissent,validissimarum ditissimarumque nationum regno imminebat.
243
Ora le stesse parti dell’insieme,coll’aggiunta che casomai quel po’ di disciplina militare nelle caserme dei romani li aveva rinvigoriti,che era con loro il contingente di veterani che poco prima aveva piegato le legioni di Otho. La Syria e l’Asia e l’Oriente, abituati alle monarchie rimanessero pure sottomessi:
in molti, nati liberi, ancora vivevano nelle Galliae.Da poco indubbiamente, ucciso Quinctilius Varus, liberatasi dalla servitù la Germania,né il governante Vitellius,ma Caesar Augustus aveva provocato la guerra.
Data la libertà dalla natura anche agli animali muti,
la virtù è il bene proprio degli uomini;
la divinità appoggia i più forti;
quindi loro non assillati, attaccassero i Romani in difficoltà, loro sani li attaccassero indeboliti .
Mentre gli uni appoggiano Vespasianus,gli altri Vitellius,si presenta l’occasione contro entrambi
.Così impegnato nelle Galliae e nelle Germaniae,aspirava ,se il progetto fosse riuscito,a un dominio su di genti fortissime e ricchissime.

At Flaccus Hordeonius primos Civilis conatus per dissimulationem aluit:ubi expugnata castra,deletas cohortes,pulsum Batavorum insula Romanum nomen trepidi nuntii adferebant,Munium Lupercum legatum,is duarum legionum hibernis praeerat,egredi adversus hostem iubet.Lupercus legionarios e praesentibus,Ubios e proximis,Trevirorum equites haud longe agentis raptim transmisit,addita Batavorum ala,quae iam pridem corrupta fidem simulabat,ut proditis in ipsa acie Romanis maiore pretio fugeret.Civilis captarum cohortium signis circumdatus,ut suo militi recens gloria ante oculos et hostes memoria cladis terrerentur,matrem suam sororesque,simul omnium coniuges parvosque liberos consistere a tergo iubet,hortamenta victoriae vel pulsis pudorem.Ut virorum cantu,feminarum ululatu sonuit acies,necquaquam par a legionibus cohortibusque redditur clamor.Nudaverat sinistrum cornu Batavorum ala tranfugiens statimque in nos versa.Sed legionarius miles,quamquam rebus trepidis,arma ordinesque retinebat.Ubiorum Treverorumque auxilia foeda fuga dispersa totis campis palantur;illuc incubuere Germani,et fuit interim effugium legionibus in castra,quibus Veterum nomen est.Praefectus alae Batavorum Claudius Labeo,oppidano certamine aemulus Civili,ne interfectus invidiam apud populares vel,si retineretur,semina discordiae praeberet,in Frisios avehitur.
244
Ma Flaccus Hordeonius alimentò, con l’atteggiamento ipocrita, gli iniziali progetti di Civilis;-quando ansiosi messaggeri riportarono la presa delle caserme,la distruzione dei reparti,la cacciata del nome dei Romani dell’isola dei Batavi,comandò al generale Munius Lupercus,questo comandava i quartieri invernali di due legioni,di avanzare contro il nemico.Lupercus velocemente mosse i legionari presenti,gli Ubii confinanti,la cavalleria dei Treviri di stanza non lontano,insieme alla cavalleria dei Batavi,che già da prima guastata, simulava fedeltà,in modo che traditi i Romani nella battaglia,fuggisse con maggior guadagno.Civilis circondato dalle insegne dei reparti catturati,affinchè la recente bella impresa dinanzi agli occhi del suo soldato e i nemici fossero atterriti dal ricordo della sconfitta,ordina che sua madre e le sorelle,ugualmente le consorti e i piccoli figli si fermino dietro alle spalle,incoraggiamento alla vittoria oppure disonore per i fuggitivi.Come risuonò lo schieramento del canto degli uomini,degli strilli delle femmine,un in nessun modo pari clamore dalle legioni e dai reparti fu ricambiato.L’ala sinistra rimase vuota passando dall’altra parte la cavalleria dei Batavi e subito contro noi rivoltata.Ma i legionari,per quanto critica la situazione,mantenevano le armi e lo schieramento.Gli alleati Ubii e Treviri dispersi in una vergognosa fuga vagavano per tutti i campi,lì i Germani si accanirono,e intanto fu la via di salvezza delle legioni per la base fortificata,il cui nome è Veterum.Il comandante della cavalleria dei Batavi Claudius Labeo,rivale di Civilis in una competizione cittadina,è trasferito presso i Frisii,in modo da non offrire occasioni di odio nei concittadini se ucciso,oppure motivi di discordia nel caso fosse rimasto.

Isdem diebus Batavorum et Canninefatium cohortes,cum iussu Vitellii in urbem pergerent,missus a Civile nuntius adsequitur.Intumuere statim superbia ferociaque et pretium itineris donativum,duplex stipendium,augeri equitum numerum,promissa sane a Vitellio,postulabant,non ut adsequerentur,sed causam seditioni.Et Flaccus multa concedendo nihil aliud effecerat,quam ut acrius exposcerent quae sciebant negaturum.Spreto Flacco inferiorem Germaniam petivere,ut Civili iungerentur.Hordeonius adhibitis tribunis centurionibusque consultavit,num obsequium abnuentes vi coerceret;mox insita ignavia et trepidis ministris,quos ambiguus auxiliorum animus et subito dilectu suppletae legiones angebant,statuit continere intra castra militem:dein paenitentia et arguentibus ipsis qui suaserant,tamquam secuturus scripsit Herennio Gallo legionis primae legato,qui Bonnam obtinebat,ut arceret transitu Batavos:se cum exercitu tergis eorum haesurum.Et opprimi poterant,si hinc Hordeonius,inde Gallus,motis utrimque copiis,medios clausissent…Flaccus omisit inceptum aliisque litteris Gallum monuit,ne terreret abeuntes;unde suspicio sponte legatorum excitari bellum cunctaque,quae acciderant aut metuebantur,non inertia militis neque hostium vi,sed fraude ducum evenire.
245
Nei nedesimi giorni un informatore mandato da Civilis raggiunge i reparti di Batavi e Canninefates,mentre su ordine di Vitellius si avviavano verso Roma.Subito si gonfiarono di superbia e ferocia e esigevano l’indennità di trasferta,doppia paga,che fosse aumentato il numero di cavalieri,promesse indubbiamente da Vitellius,non per ottenerle,ma come pretesto per la ribellione.E Flaccus concedendo molto, nient’altro aveva ottenuto che chiedessero in modo più indisponente quelle pretese che sapevano sarebbero state negate.Con disprezzo di Flaccus si diressero verso la Germania inferiore per riunirsi a Civilis.Hordeonius riuniti gli ufficiali e i sottufficiali si consigliò se costringere con la forza gli ammutinati,poi per innata indolenza e per le preoccupazioni degli aiutanti,che paventavano l’ambigua disponibilità degli alleati e la frettolosa leva per completare le legioni,decise di mantenere i soldati dentro le caserme,poi il pentimento e incalzando quelli che lo avevano persuaso,come se in procinto di inseguirli scrisse a Herennius Gallus comandante della prima legione,che occupava Bonna,di impedire il passaggio ai Batavi:egli con l’esercito li avrebbe pressati alle spalle di loro.E potevano essere sconfitti,se da qui Hordeonius,da lì Gallus,mosse le forze di entrambi,li avessero presi in mezzo…Flaccus lasciò cadere l’iniziativa e con altre missive l’avvisò di non impaurire i fuggitivi,da qui il sospetto che la guerra venisse alimentata per volontà dei generali e che tutto ciò che era accaduto o che si paventava,non per l’inerzia dell’esercito e per la forza del nemico,ma per la malafede del comando supremo succedesse.


Home Page | Introduzione | historiae 4-30 | historiae 31-55 | historiae 56-80 | historiae 81-100 | historiae 101-120 | Mappa del sito


Torna ai contenuti | Torna al menu