Menu principale:

nerio235.it


Vai ai contenuti

Pagina 85

historiae 81-100

Miserat et Mucianus epistulas ad senatum,quae materiam sermonibus praebuere.Si privatus esset,cur publice loqueretur?potuisse eadem paucos post dies loco sententiae dici.Ipsa quoque insectatio in Vitellium sera et sine libertate;id vero erga rem publicam superbum,erga principem contumeliosum,quod in manu sua fuisse imperium donatumque Vespasiano iactabat.Ceterum invidia in occulto,adulatio in aperto erant:multo cum honore verborum Muciano triumphalia de bello civium data,sed in Sarmatas expeditio fingebatur.Adduntur Primo Antonio consularia,Cornelio Fusco et Arrio Varo praetoria insignia.Mox deos respexere:restitui Capitolium placuit.Eaque omnia Valerius Asiaticus consul designatus censuit;ceteri voltu manuque,pauci,quibus conspicua dignitas aut ingenium adulatione exercitum,compositis orationibus adsentiebantur.Ubi ad Helvidium Priscum praetorem designatum ventum,prompsit sententiam ut honorificam in novum principem,falsa aberant,et studiis senatus attollebatur.Isque praecipuus illi dies magnae offensae initium et magnae gloriae fuit.
230
Anche Mucianus aveva spedito delle lettere al senato,che offrirono materia ai discorsi.Se era un privato cittadino,perché parlava da politico?Le medesime parole sarebbero state dette pochi giorni dopo con dei decreti.La stessa malevolenza contro Vitellius tardiva e senza obiettività;questo in verità arrogante verso lo stato e irriguardoso verso l’imperatore,che ribadiva che il potere era stato nelle sue mani e che l’aveva donato a Vespasianus.
Ma dissimulata l’insopportazione ,l’adulazione palese era.
Concessi gli onori del trionfo della guerra civile,ma si fingeva per la spedizione contro i Sarmatae,a Mucianus con molto onorevoli parole.Ad Antonius Primus vengono aggiunti gli ornamenti da console,a Cornelius Fuscus e Arrius Varus da pretore.Poi rispettarono gli dei:piacque restaurare il Capitolium.Tutte queste iniziative decretò il console designato Valerius Atticus;la maggioranza acconsentiva col viso e con le mani,pochi di spiccato ruolo o avvezzi all’adulazione,con discorsi scritti,Quando toccò a Helvidius Priscus pretore designato,emise un giudizio quasi di lode verso il nuovo imperatore,le falsità mancavano,e il favore dei senatori cresceva.Questo particolare giorno per lui fu l’inizio di grande difficoltà e di grande gloria.

Res poscere videtur,quoniam iterum in mentionem incidimus viri saepius memorandi,ut vitam studiaque eius,et quali fortuna sit usus,paucis repetam.Helvidius Priscus………….Caracinae municipio Cluviis,patre,qui ordinem primi pili duxisset,ingenium inlustre altioribus studiis iuvenis admodum dedit,non,ut plerique,..nomine magnifico segne otium velaret,sed quo firmior adversus fortuita rem publicam capesseret.Doctores sapientiae secutus est,qui sola bona quae honesta,mala tantum quae turpia,potentiam nobilitatem ceteraque extra animum neque bonis neque malis adnumerant.Quaestorius adhuc a Paeto Thrasea gener delectus e moribus soceri nihil aeque ac libertatem hausit,civis senator,maritus gener amicus,cunctis vitae officiis aequalibus,opum contemptor,recti pervicax,constans adversus metus.
231
Il momento sembra chiedere,poiché di nuovo ci capita di menzionare un uomo da ricordare più spesso,che io ripeta in breve la vita e gli interessi di lui,e quale sorte avesse.Helvidius Priscus ….di un municipio della Caracina ,Cluviae, -col padre,che fu un ufficiale scelto-,da giovane in particolar modo dedicò la spiccata intelligenza a studi assai elevati,non come i più,..per nascondere la pigra inattività sotto un magnifico nome,ma per affrontare con più piglio l’impegno politico di fronte agli incerti della sorte.Seguì i dottori di saggezza che considerano buone quelle sole cose che onorevoli,malvage solamente quelle che vergognose,-la potenza,la nobiltà e le altre cose non spirituali considerano nè buone né cattive Questore ancora fu scelto da Paetus Thrasea come genero e delle consuetudini del suocero riprese pari pari l’indipendenza;
cittadino,senatore,marito genero, giusto in tutti gli obblighi della vita,indifferente alla ricchezza,perseverante nella rettitudine, immutevole di fronte alla paura.

Erant quibus adpetentior famae videretur,quando etiam sapientibus cupido gloriae novissima exuitur.Ruina soceri in exilium pulsus,ut Galbae principatu rediit,Marcellum Eprium,delatorem Thraseae,accusare adgreditur.Ea ultio,incertum maior an iustior,senatum in studia diduxerat;nam si caderet Marcellus,agmen reorum sternebatur.Primo minax certamen et egregiis utriusque orationibus testatum;mox dubia voluntate Galbae,multis senatorum deprecantibus,omisit Priscus,variis,ut sunt hominum ingenia,sermonibus moderationem laudantium aut constantiam requirentium.Ceterum eo senatus die,quo de imperio Vespasiani censebant,placuerat mitti ad principem legatos.Hinc inter Helvidium et Eprium acre iurgium;Priscus eligi nominatim a magistratibus iuratis,Marcellus urnam postulabat,quae consulis designati sententia fuerat.
232
C’erano quelli a cui appariva assai desideroso di popolarità,poichè anche nei sapienti il desiderio di gloria per ultimo è vinto.Cacciato in esilio a causa della caduta del suocero,come ritornò sotto il governo di Galba,si mise ad accusare Marcellus Eprius come spia di Thrasea.Questa ritorsione,in dubbio se più esagerato o se più giusto,aveva diviso il senato in partiti;infatti se cadeva Marcellus,una schiera di colpevoli sarebbero seguiti.Dapprima una minacciosa contesa e attestata da eccellenti orazioni di entrambi;poi per l’incerta posizione di Galba,per i molti senatori contrari,Priscus lasciò perdere,tra vari discorsi,come sono i cervelli delle persone, dei fautori della moderazione o dei difensori della femezza.
Ma il senato in quel giorno,nel quale deliberava sulla signoria di Vespasianus,aveva deciso di spedire degli ambasciatori a Vespasianus.Da qui un aspra contesa tra Helvidius e Eprius;Priscus chiedeva una scelta nominativa dai magistrati giurati,Marcello lo scrutinio segreto,che era stata la decisione del console designato.

Sed Marcelli studium proprius rubor excitabat,ne aliis electis posthabitus crederetur.Paulatimque per altercationem ad continuas et infestas orationes provecti sunt,quaerente Helvidio,quid ita Marcellus iudicium magistratuum pavesceret:esse illi pecuniam et eloquentiam,quis multos anteiret,ni memoria flagitiorum urgeretur.Sorte et urna mores non discerni:suffragia et existimationem senatus reperta,ut in cuiusque vitam famamque penetrarent.Pertinere ad utilitatem rei publicae,pertinere ad Vespasiani honorem,occurrere illi,quos innocentissimos senatus habeat,qui honestis sermonibus aures imperatoris imbuant.Fuisse Vespasiano amicitiam cum Thrasea,Sorano,Sentio;quorum accusatores etiam si puniri non oporteat,ostentari non debere.Hoc senatus iudicio velut admoneri principem,quos probet,quos reformidet.Nullum maius boni imperii instrumentum quam bonos amicos esse.Satis Marcello,quod Neronem in exitium tot innocentium impulerit:frueretur praemiis et impunitate,Vespasianum melioribus relinqueret.
233
Ma il proprio disonore aumentava lo zelo di Marcellus,perché scelti altri non sembrasse messo da parte.E a poco a poco tra botta e risposta si inoltrarono in continui e aggressivi discorsi,
-facendo Helvidius queste considerazioni :perché Marcellus temeva così il giudizio dei magistrati,aveva soldi e parlantina,con i quali avrebbe prevalso su molti,se il ricordo delle malefatte non lo aveva messo alle strette.Nella sorte e nell’urna non si valuta la morale,che si ricorresse al voto e al giudizio del senato affinchè si indagasse la vita e la fama di ciascuno.Serviva all’utilità dello stato,alla credibilità di Vespasianus,a lui si facessero avanti quelli che il senato considerava innocentissimi,che con onesti discorsi assordassero l’imperatore.C’era stata amicizia tra Vespasianus e Thrasea,Soranus ,Sentius,gli accusatori dei quali anche se non si riteneva opportuno punire,non dovevano essere evidenziati.
Con questa scelta del senato quasi si avvisava l’imperatore su chi fidarsi,su chi diffidare.Nessun maggior strumento di un buon governo che essere buoni amici!.basti a Marcellus di aver spinto Nero alla rovina di tanti innocenti;si goda i premi e l’impunità,lasci ai migliori Vespasianus.


Home Page | Introduzione | historiae 4-30 | historiae 31-55 | historiae 56-80 | historiae 81-100 | historiae 101-120 | Mappa del sito


Torna ai contenuti | Torna al menu