Menu principale:

nerio235.it


Vai ai contenuti

Pagina 10

historiae 4-30

Si immensum imperii corpus stare ac librari sine rectore posset,dignus eram a quo res publica inciperet:nunc eo necessitatis iam pridem ventum est,ut nec mea senectus conferre plus populo Romano possit quam bonum successorem,nec tua plus iuventa quam bonum principem.Sub Tiberio e Gaio et Claudio unius familiae quasi hereditas fuimus:loco libertatis erit quod eligi coepimus;et finita Iuliorum Claudiorumque domo optimum quemque adoptio inveniet.Nam generari et nasci a principibus fortuitum,nec ultra aestimatur:adoptandi iudicium integrum et,si velis eligere,consensu monstratur.Sit ante oculos Nero,quem longa Caesarum serie tumentum non Vindex cum inermi provincia aut ego cum una legione,sed sua immanitas,sua luxuria cervicibus publicis depulerunt;neque erat adhuc damnati principis exemplum.Nos bello et ab aestimantibus adsciti cum invidia quamvis egregii erimus.Ne tamen territus fuerit,si duae legiones in hoc concussi orbis motu nondum quiescunt:ne ipse quidam ad securas res accessi,et audita adoptione desinam videri senex,quod nunc mihi unum obicitur:Nero a pessimo quoque sempre desiderabitur:mihi ac tibi providendum est,ne etiam a bonis desideretur.Monere diutius neque temporis huius,et impletum est omne consilium,si te bene elegi.Utilissimus idem ac brevissimus bonarum malarumque rerum dilectus est cogitare quid aut volueris sub alio principe aut nolueris;neque enim hic,ut gentibus quae regnantur,certa dominorum domus et ceteri servi,sed imperaturus et hominibus,qui nec totam servitutem pati possunt nec totam libertatem>Et Galba quidam haec ac talia,tamquam principem faceret,ceteri tamquam cum facto loquebantur.
16
Se l’immenso corpo dell’impero potesse senza reggitore stare e sostenersi,ero degno di iniziare la repubblica;ora già da tempo si addivenne a tale inevitabilità che la mia vecchiaia non può più portare al popolo romano che un buon successore,e la tua gioventù non più che un principe.Come l’ eredità di una unica famiglia fummo sotto Tiberius,Gaius e Claudius;sarà espressione di libertà che iniziamo ad essere eletti;finita la casata degli Iulius-Claudius l’adozione troverà quello più valido.Infatti casuale essere generati e nascere da principi,nè oltre si valuta.Il giudizio dell’adottante è imparziale e se vuoi scegliere,il consenso è giudice.Sia davanti agli occhi Nero che tronfio per la lunga serie dei Cesari,non Vindex con la pacifica provincia o io con una legione,ma la sua megalomania,la sua trasgressività scacciarono dai vertici publici e finora non c ‘era esempio di un principe defenestrato.Noi associati al potere dalla guerra e dai sostenitori, per quanto bravi,saremo invidiati;tuttavia non dovresti essere atterrito se in questo rivolgimento di un mondo sconvolto,due legioni ancora non s’acquietano.Neanch’io pervenni alla sicurezza e saputo dell’adozione,smetterò di sembrare vecchio,l’unica cosa che ora mi rinfacciano.Nero da qualunque malvagio sempre sarà desiderato,sarà cura mia e tua che non sia desiderato anche dai buoni.Non è questo il tempo per ammonire più a lungo e se scelsi bene te,ogni consiglio è superfluo.Il più utile e ugualmente il più breve criterio di scelta delle buone e cattive azioni è pensare cosa avresti voluto o non voluto sotto un altro principe;né infatti qui come nelle monarchie una determinata casata e tutti gli altri schiavi,ma governerai uomini che non possono sopportare l’asservimento totale né l’anarchia>.Galba quindi queste e tali parole,come se facesse il principe,gli altri discorrevano come di fronte a uno già fatto.

Pisonem ferunt statim intuentibus et mox coniectis in eum omnium oculis nullum turbati aut exsultantis animi motum prodidisse.Sermo erga patrem imperatoremque reverens,de se moderatus;nihil in voltu habituque mutatum,quasi imperare posset magis quam vellet.Consultatum inde,pro rostris an in senatu an in castris adoptio nuncuparetur.Iri in castra placuit:honorificum id militibus fore,quorum favorem ut largitione et ambitu male adquiri,ita per bonas artes haud spernendum.Circumsteterat interim Palatium publica exspectatio,magni secreti impatiens;et male coercitam famam supprimentes augebant.
17
Dicono che Pisone subito di fronte ai testimoni e poi agli occhi di tutti fissati su di lui , non avesse fatto segno di nessun turbamento o felicità:Parole di rispetto per il padre imperatore,modesto su di sé;nessun mutamento nel viso o nel contegno,quasi potesse comandare più che volesse.Un consulto poi se annunciare l’adozione davanti ai Rostri,al Senato o nelle Caserme.Piacque di andare nelle caserme,ciò sarebbe stato onorevole per i soldati il cui appoggio è sbagliato ottenere con denaro e intrighi,mentre non da disprezzare se con buoni artifici.Intanto l’attesa pubblica aveva circondato il Palatium,inpaziente per il grande segreto e le smentite accrescevano le voci malcontrollate.

Quartum idus Ianuarius,foedum imbribus diem,tonitrua et fulgura et caelestes minae ultra solitum turbaverant.Observatum id antiquitus comitiis dirimendis non terruit Galbam,quo minus in castra pergeret,contemptorem valium ut fortuitorum,seu quae fato manent,quamvis significata non vitantur.Apud frequentem militum contionem imperatoria brevitate adoptari a se Pisonem exemplo divi Augusti et more militari,quo vir virum legeret,pronuntiat.Ac ne dissimulata seditio in maius crederetur,ultro adseverat quartam et duoetvincesimam legiones,paucis seditionis auctoribus,non ultra verba ac voces errasse et brevi in officio fore.Nec ullum orazioni aut lenocinium addit aut pretium.Tribuni tamen centurionesque et proximi militum grata auditu respondent:per ceteros maestitia ac silentium,tamquam usurpatam etiam in pace donativi necessitatem bello perdidissent.Constat potuisse conciliari animos quantulacumque parci senis liberalitate:nocuit antiquus rigor et nimia severitas,cui iam pares non sumus.
18
Il 10 Gennaio,una terribile giornata di pioggia,i tuoni,i fulmini e le minacce atmosferiche avevano oltre il solito creato disagio.L’osservazione di ciò(fin dall’antichità motivo di cessazione dell’attività politica)non impaurì minimamente Galba dal non andare nelle caserme,sprezzante di tali segnali perché casuali o perché ciò che è scritto nel destino,per quanto svelato non è evitabile.Annuncia ad una affollata assemblea di soldati con autoritaria brevità di aver adottato Pisone sull’esempio di Augusto e del l’uso militare,dove il soldato sceglie il compagno.Inoltre comunica,perché non si reputasse più grossa la nascosta rivolta,che la quarta e la ventiduesima legione,pochi i rivoltosi,non oltre le parole e le urla fossero andate e in breve sarebbero rientrate nei ranghi.Al discorso non aggiunge alcun premio o allettamento;tuttavia i tribuni,i centurioni e i soldati più vicini applaudono,negli altri depressione e silenzio,come se il diritto della gratifica di guerra esteso impropriamente anche in pace, avessero perso.Risulta che gli animi si sarebbero potuti conciliare con un donativo per quanto piccolo da parte del vecchio parsimonioso.Nocque l’antico rigore e la eccessiva severità,a cui ormai non siamo all’altezza.


Home Page | Introduzione | historiae 4-30 | historiae 31-55 | historiae 56-80 | historiae 81-100 | historiae 101-120 |


Torna ai contenuti | Torna al menu