Menu principale:

nerio235.it


Vai ai contenuti

Pagina 15

historiae 4-30

Quis ad vos processerim,commilitones,dicere non possum,quia nec privatum me vocare sustineo princeps a vobis nominatus,nec principem alio imperante.Vestrum quoque nomen in incerto erit,donec dubitabitur,imperatorem populi Romani in castris an hostem habeatis.Auditisne,ut poena mea et supplicium vestrum simul postulentur?Adeo manifestum est neque perire nos neque salvos esse nisi una posse;et cuis lenitatis est Galba,iam fortasse promisit,ut qui nullo exposcente tot milia innocentissimorum militum trucidaverit.Horror animum subit,quotiens recordor feralem introitum et hanc solam Galbae victoriam,cum in oculis urbis decumani deditos iuberet,quos deprecantes in fidem acceperat.His auspiciis urbem ingressus,quam gloriam ad principatum attulit nisi occisi Obultronii Sabini et Cornelii Marcelli in Hispania,Betui Cilonis in Gallia,Fontei Capitonis in Germania,Clodii Macri in Africa,Cingonsi in via,Turpiliani in urbe,Nymphidi in castris?Quae usquam provincia,quae castra sunt nisi cruenta et maculata aut,ut ipse praedicat,emendata et correcta?Nam quae alii scelera,hic rimedia vocat,dum falsis nominibus severitatem pro saevitia,parsimoniam pro avarizia,supplicia et contumelias vestras disciplinam appellat.Septem a Neronis fine menses sunt,et iam plus rapuit Icelus quam quod Polycliti et Vatinii et Aegiali perdiderunt.Minore avarizia ac licentia grassatus esset T.Vinius,si ipse imperasset;nunc et subiectos nos habuit tamquam suos et viles ut alienos:una illa domus sufficit donativo,quod vobis numquam datur et cotidie exprobratur.Ac ne qua saltem in successore Galbae spes esset,accersit ab exilio,quem tristizia et avarizia sui simillimum iudicabat:Vidistis,commilitones,notabili tempestate etiam deos infaustam adoptionem aversantes.Idem senatus,idem populi Romani animus est:vestra virus exspectatur,apud quos omnes honestis consiliis robur e sine quibus quamvis egregia invalida sunt.Non ad bellum vos nec ad periculum voc fo;omnium militum arma nobiscum sunt.Nec una cohors togata defendit nunc Galbam,sed detinet:cum vos adspexerit,cum signum meum acceperithoc solum erit certamen,quis mihi plurimum imputet.Nullus cunctationis locus est in eo consilio,quod non potest laudari nisi peractum>.Aperire deinde armamentarium iussit.Rapta statim arma,sine more et ordine militiate,ut praetorianus aut legionarius insignibus suis distingueretur,miscentur auxiliaribus galeis scutisque,nullo tribunorum centurionumve adhortante,sibi quisque dux et instigator,et praecipuum pessimorum incitamentum,quod boni maerebant.

31

Come mi presenti a voi,camerati,dire non posso poiché non sostengo di definirmi cittadino, eletto da voi principe,né principe un altro governando.Anche il vostro nome sarà nell’incertezza finchè sarà dubbio se avete in caserma l’imperatore o il nemico dello stato.Non avete sentito come siano chieste insieme la mia condanna e il vostro castigo?Quindi è palese che né possiamo soccombere né essere salvi se non insieme,e Galba è di quella clemenza,forse l’ha già messa in conto,di quando ordinò di trucidare,nessuno esigendolo,tante migliaia di innocentissimi soldati..L’orrore invade l’animo ogni volta che ricordo l’entrata funesta e questa la sola vittoria di Galba,quando ordinò di trucidare di fronte agli occhi della città i prigionieri che supplici con fiducia si erano consegnati .Entrato in città con queste avvisaglie,quale gloria portò al governo se non gli uccisi Sabinius Obultronius e Marcellus Cornelius in Hispania,Betuus Cilo in Gallia,Fonteius Capito in Germania,Clodius Macrus in Africa,Cingonius per strada,Turpilianus a Roma,,Nymphidius nelle caserme?Quale mai provincia,quali caserme sono se non insanguinate e macchiate o come lui stesso predica ripulite e riordinate?Infatti lui chiama rimedi ciò che gli altri misfatti ,mentre con nomi inappropriati chiama la crudeltà severità,l’avarizia parsimonia,i castighi e gli insulti per voi ,correzione.Sono sette mesi dalla morte di Nero e già Icelus ha rubato più di quanto avevano sperperato Policlitus e Vatinius e Aegialus.Con minore avidità e arbitrio si sarebbe comportato Tius Vinius,se lo stesso avesse imperato; e noi, ora sudditi. ci considera come suoi ma di nessun valore, come di altri.Quella sola casata basta per l’elargizione,che non vi è mai data e quotidianamente rimproverata.Affinchè neppure nel successore di Galba fosse speranza chiamò dall’esilio chi considerava per avarizia e grigioresomigliantissimo a lui.Vedeste camerati anche le divinità contrarie con uno straordinario nubifragio alla malaugurata adozione:Medesimo è l’animo del senato,medesimo del popolo romano,aspettano il vostro valore presso cui è l’intera forza dei consigli onesti e senza il quale, anche se egregi, sono inefficaci.Non chiamo voi alla guerra o al pericolo.Le armi di tutti i soldati sono con noi,né un plotone d’elite difende adesso Galba,ma lo detiene;quando vedranno voi,quando la mia bandiera accetteranno, l’unica lotta sarà questa,chi si acquisterà più benemerenze presso me.In questo progetto ,che non si può lodare se non portato a termine,non c’è spazio per esitazioni>Quindi ordinò di aprire l’armeria.Subito afferrate le armi,senza la disciplina e l’ordine dell’esercito che fa distinguere il pretoriano o il legionario per il suo equipaggiamento,si mescolano con elmi e scudi degli ausiliari, nessun tribuno o centurione come guida,oguno capo e pungolo di se stesso e principale incitameno dei facinorosi che i buoni erano avviliti.

Iam exterritus Piso fremitu crebrescentis seditionis et vocibus in urbem usque resonantibus,egressum interim Galbam et foro appropinquantem adsecutus erat;iam Marius Celsus haud laeta rettulerat,cum alii in Palatium redire,alii Capitolium petere,plerique rostra occupando censerent,plures tantum sententiis aliorum contra dicerent,utque evenit in consiliis infelicibus,optima viderentur quorum tempus effugerat.Agitasse Laco ignaro Galba de uccidendo Tito Vinio dicitur,sive ut poena eius animos militum mulceret,seu conscium Othonis credebat,ad postremum vel odio.Haesitationem attulit tempus ac locus,quia inizio caedis orto difficilis modus;et turbavere consilium trepidi nuntii ac proximorum diffugia,languentibus omnium studiis,qui primo alacres fidem atque animum ostentaverant.
32
Piso già impaurito dal fracasso della crescente rivolta e delle voci rimbombanti fino in città,aveva raggiunto Galba intanto uscito e mossosi verso il foro;gia Marius Celsus non buone notizie aveva riportato,così alcuni pensavano di ritornare nel Palazzo,altri di andare sul Campidoglio,i più di occupare i Rostri, molti dicevano solamente l’incontrario degli altri,e come avviene nelle decisioni infelici,sembravano migliori quelle il cui tempo era scaduto.Si dice che Laco,Galba all’oscuro, avesse suggerito di uccidere Titus Vinius,o perché la sua punizione rabbonisse i soldati,o perché lo credesse complice di Otho,o infine per odio.Di remora fu il luogo e il tempo perché difficile il modo,iniziata la mattanza ,inoltre invalidarono la decisione le inquietanti notizie e il fuggi fuggi dei sostenitori,illanguidito l’entusiasmo di tutti quelli che, prima, impazienti avevano palesato fede e convinzione..

Agebatur huc illuc Galba vario turbae fluctuantis impulsu,completis undique basilicis ac templis,lugubri prospectu.Neque populi aut plebi sulla vox,sed attoniti voltus et conversae ad omnia aures;non tumultus,non quies,quale magni metus et magnae irae silentium est.Othoni tamen armari plebem nuntiabatur;ire praecipites et occupare pericola iubet:Igitur milites Romani,quasi Volgaesum aut Pacorum avito Arsacidarum solio depulsari ac non imperatorem suum inermem et senem trucidare pergerent,disiecta plebe,proculcato senatu,truces armis,rapidi equis forum inrumpunt.Nec illos Capitolii adspectus et imminentium templorum religio et priores et futuri principes terruere,quo minus facerent scelus,cuius ultor est quisquis successit
33
Galba era portato qua e là dalle diverse spinte della fluttuante folla,le basiliche e i templi affollati da ogni parte ,funereo scenario.Non una voce dal popolo e dalla plebe,ma visi sbalorditi e orecchie attente a tutto,no fracasso ,no quiete,come è il silenzio della grande tensione e della grande ira.Ma infine si comunica a Otho che viene armata la plebe,comanda di precipitarsi e di eliminare il pericolo.Quindi i soldati romani,quasi andassero a scacciare dal trono avito degli Arsacida Volgaesus o Pacorus e non il proprio imperatore,inerme e vecchio a trucidare,dispersa la plebe,calpestato il senato,feroci in armi,rapidi sui cavalli,si precipitano nel Foro; la vista del Campidoglio e il rispetto dei sovrastanti templi e i precedenti e futuri principi non li impaurì minimamente da non compiere il delitto il cui vendicatore è chiunque governi dopo.


Home Page | Introduzione | historiae 4-30 | historiae 31-55 | historiae 56-80 | historiae 81-100 | historiae 101-120 | Mappa del sito


Torna ai contenuti | Torna al menu